Als iedereen schreeuwt…

Geldnood is van alle tijden.

Toen de regering van Winston Churchill geld nodig had om de tweede wereldoorlog te financieren, werd hem geadviseerd het geld bij de kunst-en cultuurbegroting weg te halen. ‘Maar waar vechten we dan nog voor?’ vroeg de staatsman zich af.
Kom daar nog maar eens om, vandaag de dag.

De moord op de kunst-en cultuur doet gelukkig enig stof op waaien. In elk geval bij kunstenaars, en ook bij een deel van het publiek. Er is een grote nationale actiedag gepland: Nederland schreeuwt om cultuur. Op 20 november.

Ik ben nogal ongelukkig met deze actiekreet. De bedenkers van dit fenomeen sluiten aan bij de belangrijkste trend van de afgelopen jaren. De hele bevolking van Nederland lijkt niets anders meer te doen dan schreeuwen. Iedereen schreeuwt zijn eigen private mening uit, zo hard en ongenuanceerd mogelijk. Maar als iedereen schreeuwt, wie luistert er dan nog?

De Schreeuw, van Edvard Munch
Martha Nussbaum zei, in de prachtige serie Van de Schoonheid een de Troost, gemaakt door Wim Kayzer: ‘Ik put veel troost uit kunstwerken. Niet omdat ze mooi zijn, maar omdat ze vaak op pijnlijke wijze verdriet en hulpeloosheid uitbeelden. Muziek kan door de dagelijkse routine heendringen naar de hevige emoties die ver onder die routine begraven ligt.’

Ik zou willen dat we op 20 november stil zouden zijn, oorverdovend stil. En dat ieder van die zestien miljoen Nederlanders zich in die stilte zou afvragen, wat hem of haar het meest geholpen heeft, op een moment van diep verdriet. Was dat een JSF? De hypotheekrenteaftrek? Een animal cop? Een koranverbod?
Ik denk het niet. Waarschijnlijk was het dat prachtige muziekstuk, dat ontroerende liedje, of woorden met een groot troostend vermogen uit dat ene aangrijpende boek, dat rake gedicht?

Laten we minder schreeuwen, meer luisteren en datgene wat ons moet troosten als niets anders helpt, uit alle macht beschermen. Met elkaar.