Dirk Mulder, oud-directeur van Westerbork, heeft een boek geschreven met daarin de ‘onthulling’ dat veel van de treinen die uit Westerbork vertrokken, geen goederentreinen geweest zouden zijn, maar personentreinen.
Ik heb me noga verbaasd over de ‘ontdekking’ van Mulder. Ik ben opgegroeid met Het Dagboek uit Bergen-Belsen, van Renata Laqueur. Zij was de eerste vrouw van mijn vader, die dankzij haar Bergen-Belsen overleefd heeft. Het dagboek is vorig jaar door Meulenhoff opnieuw uitgegeven. Op pag. 24, de allereerste dag die ze, eenmaal aangekomen in het kamp beschrijft, zondag 19 maart 1944, staat het volgende:
Op 15 maart 1944 om acht uur ’s ochtends stapten wij in de personentrein die ons naar Celle zou brengen. Wij waren niet al te treurig, want het feit dat er een personentrein voor ons klaarstond in plaats van de lugubere beestenwagons die haast elke dinsdag in het kamp verschenen voor de transporten naar Auschwitz stemde ons optimistisch.Lees verder
Saskia Goldschmidt te gast bij nooit meer slapen
Op 16 april was Saskia Goldschmidt te gast bij Nooit meer slapen en had een gesprek over Dagboek uit BergenBelsen met Lotje IIzermans. Het is hier terug te horen>
Boekaankondiging Het Parool
Tweede wereldoorlog. Boeken in aanloop naar 4 en 5 mei
Het Parool, 1 mei 2021 door Hanneloes Pen
Dagboek uit Bergen-Belsen van Renata Laqueur (1919-2011) is een ‘oudje’. Het verscheen al in 1965, in een kleine oplage bij uitgeverij Querido, maar raakte al gauw in de vergetelheid. Saskia Goldschmidt nam het initiatief voor een heruitgave, nadat ze het verloren gewaande originele dagboek – vier schriftjes – van Laqueur in een archiefkast van haar vader Paul Goldschmidt had gevonden.
Lees verder wat Hanneloes Pen over Dagboek uit Bergen-Belsen schrijft in Het Parool (PDF bestand opent in nieuw venster)
Interview Trouw
Saskia Goldschmidt geeft kampdagboek van de ex-vrouw van haar vader opnieuw uit: ‘Haar hardheid heeft hem gered’
Door Robin Goudsmit, 2 mei 2021
De vader van schrijver Saskia Goldschmidt (66) overleefde concentratiekamp Bergen-Belsen door de moed van zijn eerste vrouw Renata. Nu geeft Goldschmidt haar kampdagboek opnieuw uit. “Zonder haar had hij het niet gered.”
Heel soms durft schrijver Saskia Goldschmidt het als kind aan om haar vader te vragen naar zijn gevangenschap in concentratiekamp Bergen-Belsen. Maar op iedere vraag antwoordt vader Paul hetzelfde. “Kijk maar in het dagboek van Renata, daar staat alles in.”Lees verder
Wat je op 4 mei moet herdenken
Column door Michel Krielaars, NRC Opinie, 29 april 2021
Hoe dit Joodse echtpaar de kampen overleefde
Menig historicus van de Holocaust citeert uit Dagboek uit Bergen-Belsen van Renata Laqueur (1919-2011). Als jonge vrouw belandde ze in maart 1944 met haar man Paul Goldschmidt in dat kamp voor ‘bevoorrechte’ Joden, die konden worden uitgewisseld tegen Duitse krijgsgevangenen. Niet dat ze er zo’n goede behandeling kregen, want ze werden geslagen, moesten dwangarbeid verrichten en hadden amper te eten. Ook was er vlektyfus, waaraan tienduizenden bezweken. Het enige voorrecht was dat ze hun eigen kleren mochten dragen, ze niet werden kaalgeschoren en niet werden vergast.Lees verder
Boektrailer Dagboek uit Bergen-Belsen
Interview in Vriendin
Mijn vader wilde mij niet belasten met zijn oorlogstrauma
April 2021
Tekst: Emma Mae Wester
Foto’s: Yasmijn Tan
Saska (66) en haar vader hadden nooit een echt gesprek over zijn tijd in een concentratiekamp. Dat hij getraumatiseerd was, had onbedoeld ook effect op zijn dochter. “Ik kon nooit goed praten over de dingen die me bezighielden. Alles voelde als aanstellerij, vergeleken bij Bergen-Belden.”
Lees het volledige interview met Saskia in Vriendin als PDF (bestand opent in nieuw venster)
Lunchinterview NRC
Saskia Goldschmidt (66) brengt opnieuw het dagboek uit van Renata Laqueur. Dankzij haar overleefde Goldschmidts vader Bergen-Belsen.
Door: Rinskje Koelewijn – 7 april 2021
‘We zijn getuige van een vernietiging in slow motion’
Op tafel staan druiven en twee taartjes klaar, plus een stapel oorlogsboeken en een doos vol foto’s. Saskia Goldschmidt (66) vist er een zwart-wit portretje uit van een knappe, jonge man. Paul Goldschmidt. „Mijn vader.” De foto is gemaakt in september 1945. Vijf maanden daarvoor zat hij in Bergen-Belsen. Uitgehongerd, afgebeuld en eigenlijk al zo goed als dood, overleefde hij daarna nog een treintocht van zestien dagen dwars door Duitsland, tot de Russen de 45 wagons met 2.500 gevangenen bevrijdden. Ze bekijkt de foto nog eens goed. Zijn heldere blik, volle wangen, vage glimlach. Aan zijn gezicht valt niet af te lezen dat hij net terug is uit de hel. Dat was de redding én de tragiek van terugkeerders uit de concentratiekampen, zegt ze. „Aan de buitenkant zag niemand hoe stuk ze vanbinnen waren.”
Interview AD
Algemeen Dagblad, 12-04-21
Door: Bibejan Lansink
Het kampverleden van haar vader had ook effect op Saskia: ‘Hij kon zich niet aan ons binden’
‘Kijk maar in het dagboek van Renata. Daar staat alles in.’ Dat was het afgemeten antwoord van haar vader als Saskia Goldschmidt probeerde meer te weten te komen over de verschrikkingen in kamp Bergen-Belsen. Het dagboek van Renata Laqueur, haar vaders eerste vrouw, verschijnt ruim vijftig jaar na de eerste uitgave opnieuw.Lees verder
Heruitgave van Dagboek uit Bergen-Belsen
‘Kijk maar in het dagboek van Renata,’ antwoordde de vader van Saskia Goldschmidt als ze de moed had iets te vragen over zijn verblijf in concentratiekamp Bergen-Belsen. Samen met Renata was hij daaruit, meer dood dan levend, teruggekeerd. Eenmaal terug in Amsterdam trachtten ze alsnog een normaal leven op te bouwen. ‘Maar het huwelijk,’ verklaarde Renata hun scheiding later, ‘is niet gemaakt voor de hel.’ Ze vertrok voorgoed naar New York.Lees verder