Saskia Goldschmidt

Schrijver

  • Home
  • Nieuws
  • Agenda
  • Boeken
    • Schokland
      • Schokland bronnen
      • Schokland recensies
      • Schokland reacties
      • Schokland in de Media
      • Schokland Persmap
      • Schokland vertalingen
    • Veel succes met uw enthousiasme
    • Voddenkoningin
      • Bronnen
      • Recensies
      • Reacties
      • Voddenkoningin in de Media
      • Vertalingen
      • Persmap De Voddenkoningin
    • De hormoonfabriek
      • Recensies
      • Reacties
      • Media
      • Vertalingen
      • Hoorspel
      • Persmap De Hormoonfabriek
    • Verplicht gelukkig
      • Recensies
      • Reacties
      • De voorstelling
      • Media
      • Persmap Verplicht gelukkig
  • Ander werk
  • Blog
  • Saskia Goldschmidt
    • Biografie
    • Media
    • Contact
  • English
    • Biography
    • Shocked Earth
    • The Vintage Queen
    • The Hormone Factory
      • Notes from the author
      • Factsheet
      • Praise
      • Translations
    • Obliged to be happy
  • Facebook
  • LinkedIn
  • Twitter

De slang van Westerbork

23 juli 2022 Reageren

Dirk Mulder, oud-directeur van Westerbork, heeft een boek geschreven met daarin de ‘onthulling’ dat veel van de treinen die uit Westerbork vertrokken, geen goederentreinen geweest zouden zijn, maar personentreinen.
Ik heb me noga verbaasd over de ‘ontdekking’ van Mulder. Ik ben opgegroeid met Het Dagboek uit Bergen-Belsen, van Renata Laqueur. Zij was de eerste vrouw van mijn vader, die dankzij haar Bergen-Belsen overleefd heeft. Het dagboek is vorig jaar door Meulenhoff opnieuw uitgegeven. Op pag. 24, de allereerste dag die ze, eenmaal aangekomen in het kamp beschrijft, zondag 19 maart 1944, staat het volgende:
Op 15 maart 1944 om acht uur ’s ochtends stapten wij in de personentrein die ons naar Celle zou brengen. Wij waren niet al te treurig, want het feit dat er een personentrein voor ons klaarstond in plaats van de lugubere beestenwagons die haast elke dinsdag in het kamp verschenen voor de transporten naar Auschwitz stemde ons optimistisch.

Dit is een getuigenis uit eerste hand uit het voorjaar van 1944. De transporten vonden toen al zo’n twee jaar lang wekelijks plaats. Als personenwagons ‘normaal’ zouden zijn geweest, dan zou Renata Laqueur een dergelijke aantekening niet gemaakt hebben. Ze deed zeer waarheidsgetrouw verslag van de dingen die ze meemaakte.

Overigens zijn er meer geschriften die iets anders beweren dan dat wat Mulder schrijft. Dagboeken die hij ongetwijfeld kent.
Philip Mechanicus, journalist en vanaf 7 november 1942 gedetineerd in Westerbork, hield een nauwkeurig dagboek bij van alle gebeurtenissen in het kamp. Het is uitgegeven als In depot, dagboek uit Westerbork. De wekelijkse komst van wat hij ‘de slang’ noemde, de trein die met ‘volle pens weer vertrok’, was regelmatig onderwerp van zijn schrijven. Zo schrijft hij op pagina 263 van zijn boek:

Maandag 31 januari (1944): Zenuwachtige drukte in het kamp: pakken voor Zelle (=Celle, S.G.) De Duitse autoriteiten stellen weer een trein voor nette mensen ter beschikking. …

Met ander woorden: normaliter rijdt er een ander soort trein het kamp binnen, eentje voor ‘zogenaamd niet nette mensen’, beestenwagons dus.
Omdat gewild of ongewild door Mulder met zijn onterechte nieuwtje de indruk kan worden gewekt dat het wel meeviel in Westerbork, dat het zo slecht nog niet was, eindig ik met nog een fragment van Mechanicus, over een ziekentransport. (pag. 276, woensdag 9 februari, 1944)

Het transport van de zieken van de ziekenbarakken naar de trein gisteren tart elke beschrijving. Om twee uur in de nacht zijn de verplegers reeds begonnen met het aankleden van de voor transport aangewezen od-ers, die met paard en open wagen voorreden, hebben de zieken op bedden naast en op elkaar op de wagen geschoven, zoals men lijkkisten in een lijkwagen schuift. Terwijl natte sneeuw uit de donkere hemel droop en alles met een klam, klef wit waas bedekte, in het donker van de wintermorgen. Zo zijn ze ook naar de beestenwagen gereden, hobbelend en hotsend, waar zij ook onder de blote hemel stonden, wachtend op hun inlading, zoals men lijken schuift in een lijkwagen. Kinderen met roodvonk en difterie zijn huilend naar de slang gedragen. Ouderloze kinderen uit het weeshuis.

Philip Mechanicus vertrok een maand later met de slang naar Bergen-Belsen en werd op 9 oktober van hetzelfde jaar met een straftransport naar Auschwitz-Birkenau gestuurd. Daar is hij drie dagen na aankomst doodgeschoten.
De rechtstreekse getuigenissen van de mensen die aan den lijve hebben meegemaakt wat er in de kampen gebeurd is, dat wat er ter plekke beschreven is, zou niet in twijfel moeten worden getrokken. Mulder brengt daarmee deze getuigenissen in diskrediet en dat neem ik hem kwalijk. Er waren sommige transporten met personenwagons. Maar volgens de mensen die opgesloten zaten in Westerbork waren dat uitzonderingen en waren beestenwagens de regel. Overigens ben ik het met Marcel Levie eens, die in zijn column van het Parool van zaterdag 23 juli zegt dat het niet uitmaakt of je in een overvolle personenwagon of in een beestenwagon naar de gaskamers of een kamp als Bergen-Belsen werd gereden. Het verschrikkelijke was dat ze reden. En dat de mensen die daarin zaten onvrijwillig gedeporteerd werden. Dat is het enige dat telt.

 

Saskia Goldschmidt te gast bij nooit meer slapen

4 mei 2021

Op 16 april was Saskia Goldschmidt te gast bij Nooit meer slapen en had een gesprek over Dagboek uit BergenBelsen met Lotje IIzermans. Het is hier terug te horen>

Boekaankondiging Het Parool

3 mei 2021 Reageren

Tweede wereldoorlog. Boeken in aanloop naar 4 en 5 mei
Het Parool, 1 mei 2021 door Hanneloes Pen

Dagboek uit Bergen-Belsen van Renata Laqueur (1919-2011) is een ‘oudje’. Het verscheen al in 1965, in een kleine oplage bij uitgeverij Querido, maar raakte al gauw in de vergetelheid. Saskia Goldschmidt nam het initiatief voor een heruitgave, nadat ze het verloren gewaande originele dagboek – vier schriftjes – van Laqueur in een archiefkast van haar vader Paul Goldschmidt had gevonden.

Lees verder wat Hanneloes Pen over Dagboek uit Bergen-Belsen schrijft in Het Parool (PDF bestand opent in nieuw venster)

Interview Trouw

1 mei 2021 Reageren

Saskia Goldschmidt geeft kampdagboek van de ex-vrouw van haar vader opnieuw uit: ‘Haar hardheid heeft hem gered’

Door Robin Goudsmit, 2 mei 2021

Interview Trouw Saskia Goldschmidt - 1 mei 2021

De vader van schrijver Saskia Goldschmidt (66) overleefde concentratiekamp Bergen-Belsen door de moed van zijn eerste vrouw Renata. Nu geeft Goldschmidt haar kampdagboek opnieuw uit. “Zonder haar had hij het niet gered.”

Heel soms durft schrijver Saskia Goldschmidt het als kind aan om haar vader te vragen naar zijn gevangenschap in concentratiekamp Bergen-Belsen. Maar op iedere vraag antwoordt vader Paul hetzelfde. “Kijk maar in het dagboek van Renata, daar staat alles in.”Lees verder

Wat je op 4 mei moet herdenken

30 april 2021 Reageren

Column door Michel Krielaars, NRC Opinie, 29 april 2021

Hoe dit Joodse echtpaar de kampen overleefde

Menig historicus van de Holocaust citeert uit Dagboek uit Bergen-Belsen van Renata Laqueur (1919-2011). Als jonge vrouw belandde ze in maart 1944 met haar man Paul Goldschmidt in dat kamp voor ‘bevoorrechte’ Joden, die konden worden uitgewisseld tegen Duitse krijgsgevangenen. Niet dat ze er zo’n goede behandeling kregen, want ze werden geslagen, moesten dwangarbeid verrichten en hadden amper te eten. Ook was er vlektyfus, waaraan tienduizenden bezweken. Het enige voorrecht was dat ze hun eigen kleren mochten dragen, ze niet werden kaalgeschoren en niet werden vergast.Lees verder

Boektrailer Dagboek uit Bergen-Belsen

30 april 2021 1 Reactie

Interview in Vriendin

23 april 2021 Reageren

Mijn vader wilde mij niet belasten met zijn oorlogstrauma

April 2021
Tekst: Emma Mae Wester
Foto’s: Yasmijn Tan

Saska (66) en haar vader hadden nooit een echt gesprek over zijn tijd in een concentratiekamp. Dat hij getraumatiseerd was, had onbedoeld ook effect op zijn dochter. “Ik kon nooit goed praten over de dingen die me bezighielden. Alles voelde als aanstellerij, vergeleken bij Bergen-Belden.”

Lees het volledige interview met Saskia in Vriendin als PDF (bestand opent in nieuw venster)

Lunchinterview NRC

13 april 2021 Reageren

Saskia Goldschmidt (66) brengt opnieuw het dagboek uit van Renata Laqueur. Dankzij haar overleefde Goldschmidts vader Bergen-Belsen.
Door: Rinskje Koelewijn – 7 april 2021

‘We zijn getuige van een vernietiging in slow motion’

Op tafel staan druiven en twee taartjes klaar, plus een stapel oorlogsboeken en een doos vol foto’s. Saskia Goldschmidt (66) vist er een zwart-wit portretje uit van een knappe, jonge man. Paul Goldschmidt. „Mijn vader.” De foto is gemaakt in september 1945. Vijf maanden daarvoor zat hij in Bergen-Belsen. Uitgehongerd, afgebeuld en eigenlijk al zo goed als dood, overleefde hij daarna nog een treintocht van zestien dagen dwars door Duitsland, tot de Russen de 45 wagons met 2.500 gevangenen bevrijdden. Ze bekijkt de foto nog eens goed. Zijn heldere blik, volle wangen, vage glimlach. Aan zijn gezicht valt niet af te lezen dat hij net terug is uit de hel. Dat was de redding én de tragiek van terugkeerders uit de concentratiekampen, zegt ze. „Aan de buitenkant zag niemand hoe stuk ze vanbinnen waren.”

Lees verder

Interview AD

12 april 2021 Reageren

Algemeen Dagblad, 12-04-21
Door: Bibejan Lansink

Saskia Goldschmidt. © Harmen de Jong
Saskia Goldschmidt. © Harmen de Jong

Het kampverleden van haar vader had ook effect op Saskia: ‘Hij kon zich niet aan ons binden’

‘Kijk maar in het dagboek van Renata. Daar staat alles in.’ Dat was het afgemeten antwoord van haar vader als Saskia Goldschmidt probeerde meer te weten te komen over de verschrikkingen in kamp Bergen-Belsen. Het dagboek van Renata Laqueur, haar vaders eerste vrouw, verschijnt ruim vijftig jaar na de eerste uitgave opnieuw.Lees verder

Heruitgave van Dagboek uit Bergen-Belsen

11 december 2020 Reageren

‘Kijk maar in het dagboek van Renata,’ antwoordde de vader van Saskia Goldschmidt als ze de moed had iets te vragen over zijn verblijf in concentratiekamp Bergen-Belsen. Samen met Renata was hij daaruit, meer dood dan levend, teruggekeerd. Eenmaal terug in Amsterdam trachtten ze alsnog een normaal leven op te bouwen. ‘Maar het huwelijk,’ verklaarde Renata hun scheiding later, ‘is niet gemaakt voor de hel.’ Ze vertrok voorgoed naar New York.Lees verder

  • 1
  • 2
  • Volgende

Translated

Die Vintage Queen La Fabrique des Hormones, Gallimard Die Hormoonfabriek, Protea Boekhuis The Hormone Factory, The Other Press Die Glücksfabrik, DTV Shocked Earth

LEZINGEN

Saskia is aangesloten bij SSS (voor lezingen in boekwinkels en bibliotheken). Belangstelling?
Kijk even bij Contact

Zoeken

Tags

aardbevingen aardbevingsroman Amsterdam boekenbal Dagboek uit Bergen-Belsen Dagboek van een landschap De Hormoonfabriek De hormoonfabriek De Voddenkoningin Die Glücksfabrik filmrechten Film Talents gasbevingen gastschrijverschap gaswinning groningen herdenken Hogeland Jacques Audiard jaren zestig Jodenvervolging La Fabrique d'hormones Laura Dols liefdadigheid natuur Nooit meer slapen Oldenburg Open Book Festival recensie Renata Laqueur Sam Tjioe Schokland South-Africa stoppen met drinken The Hormone Factory Toon Agterberg tweedehands kleding Tweede Wereldoorlog uitgeverij Cossee Verplicht Gelukkig verslaving vintage vogels zestigerjaren Zuid-Afrika

Copyright © 2023 · Colofon