Stichting Na de Oorlog maakte deze DOCUMENTAIRE SPECIAL ‘Leven met de oorlog’ waarin filmmaker Noël van Rens Saskia Goldschmidt als een van de gastsprekers in de klas in beeld brengt.
De vader van Saskia Goldschmidt overleefde ternauwernood concentratiekamp Bergen-Belsen, maar wilde zijn familie nooit belasten met dit verleden. Een onmogelijke opgave. Saskia groeide op met de oorlog die haar vader heeft doorstaan. Ze schreef het boek Verplicht Gelukkig, portret van een familie en baseert haar gastles op ditzelfde verhaal.
Waarom ik gastspreker ben bij Na de oorlog
Bijna vijfentwintig procent van de Nederlanders die na 1980 geboren zijn, denkt dat het aantal van zes miljoen vermoorde Joden tijdens de Holocaust overdreven is. Een kleiner deel gelooft dat de hele Holocaust ‘een mythe’ is. In de ontkenning van een genocide zit de aanzet tot de volgende verborgen. Wie niet wil zien wat voor verschrikkelijks er in het verleden gebeurd is, zal blind blijven voor de kiemen waaruit de volgende massamoord kan groeien. Dat is de reden dat ik gastspreker ben bij Na de oorlog, Landelijk centrum voor naoorlogse gastsprekers. Op basisscholen en in het voortgezet onderwijs vertel ik het verhaal van mijn vader, die Bergen-Belsen overleefde, en van mijn grootvader, mijn oom, oud-tantes en oud-neef, die vermoord werden in Bergen-Belsen, Auschwitz en Sobibor.
Persoonlijke verhalen
Ik ben een van de veertig gastsprekers die met hun persoonlijke verhalen als nabestaanden proberen de onwetendheid te bestrijden. Met onze getuigenissen vertellen we niet alleen over het antisemitisme en het fascisme dat tot de Shoah heeft geleid, maar we praten ook met kinderen en jongeren over wat zij in hun eigen leven aan uitsluiting en discriminatie tegenkomen en op welke manier zij daar iets tegenover kunnen stellen. We kunnen onze kinderen de gruwelijkheid van de wereld niet besparen. Wel is het onze plicht, zei Micha de Winter, oud-hoogleraar pedagogiek in een lezing, kinderen en jongeren handelingsperspectief te bieden. De pedagogiek van de hoop, noemde hij het, in navolging van Lea Dasberg.
In gesprek blijven over de Shoah
De gastlessen worden zorgvuldig voorbereid. Ze bestaan uit min of meer theatrale monologen, die geschreven zijn door schrijvers na een uitvoerig interview met de gastspreker. Daarna wordt met een coach of regisseur het verhaal in vorm gezet. Attributen, foto’s en/of filmpjes worden daarbij ingezet. Het nagesprek met de leerlingen is minstens even belangrijk als het verhaal van de gastspreker. We bereiden ons voor om botte uitspraken en weerstand te pareren. Om in gesprek te blijven met kinderen en volwassenen die onzinnigheden verkondigen. Veel leerlingen en leerkrachten luisteren met een open houding en stellen betrokken vragen of vertellen eigen ervaringen. Maar de gepubliceerde cijfers over de onwetendheid van jongeren geven aan hoe essentieel het is om de persoonlijke getuigenissen over de Shoah en het effect ervan op de volgende generaties te blijven vertellen. Ik ben blij dat ik daar, met de inzet van mijn familiegeschiedenis, een kleine bijdrage aan kan leveren.
Het boek ‘Na de oorlog’
In januari 2025 komt mijn boek Na de oorlog uit.
In dit boek staan tien persoonlijke verhalen, waaronder dat van mijzelf, ter gelegenheid van tachtig jaar bevrijding. Hierin komen kinderen en kleinkinderen aan het woord van mensen die de Holocaust en/of het verzet van dichtbij hebben meegemaakt. Ze vertellen, vaak voor het eerst, welke rol de Tweede Wereldoorlog nog altijd in hun leven speelt. Verhalen over de impact van vervolging, uitsluiting en moord op de generaties die dit niet zelf meemaakten.
