Saskia Goldschmidt

Schrijver

  • Home
  • Nieuws
  • Agenda
  • Boeken
    • Schokland
      • Schokland bronnen
      • Schokland recensies
      • Schokland reacties
      • Schokland in de Media
      • Schokland Persmap
      • Schokland vertalingen
    • Veel succes met uw enthousiasme
    • Voddenkoningin
      • Bronnen
      • Recensies
      • Reacties
      • Voddenkoningin in de Media
      • Vertalingen
      • Persmap De Voddenkoningin
    • De hormoonfabriek
      • Recensies
      • Reacties
      • Media
      • Vertalingen
      • Hoorspel
      • Persmap De Hormoonfabriek
    • Verplicht gelukkig
      • Recensies
      • Reacties
      • De voorstelling
      • Media
      • Persmap Verplicht gelukkig
  • Ander werk
  • Blog
  • Saskia Goldschmidt
    • Biografie
    • Media
    • Contact
  • English
    • Biography
    • Shocked Earth
    • The Vintage Queen
    • The Hormone Factory
      • Notes from the author
      • Factsheet
      • Praise
      • Translations
    • Obliged to be happy
  • Facebook
  • LinkedIn
  • Twitter
  • Shocked Earth - Saskia Goldschmidt
    Shocked Earth
  • Schokland
  • Nederlands
  • Duits
  • Nederlands
  • Amerikaans
  • Duits
  • Duits (pocket)
  • Frans
  • Zuid-Afrikaans
  • Engels
  • Nederlands
  • Nederlands

De slang van Westerbork

23 juli 2022 Reageren

Dirk Mulder, oud-directeur van Westerbork, heeft een boek geschreven met daarin de ‘onthulling’ dat veel van de treinen die uit Westerbork vertrokken, geen goederentreinen geweest zouden zijn, maar personentreinen.
Ik heb me noga verbaasd over de ‘ontdekking’ van Mulder. Ik ben opgegroeid met Het Dagboek uit Bergen-Belsen, van Renata Laqueur. Zij was de eerste vrouw van mijn vader, die dankzij haar Bergen-Belsen overleefd heeft. Het dagboek is vorig jaar door Meulenhoff opnieuw uitgegeven. Op pag. 24, de allereerste dag die ze, eenmaal aangekomen in het kamp beschrijft, zondag 19 maart 1944, staat het volgende:
Op 15 maart 1944 om acht uur ’s ochtends stapten wij in de personentrein die ons naar Celle zou brengen. Wij waren niet al te treurig, want het feit dat er een personentrein voor ons klaarstond in plaats van de lugubere beestenwagons die haast elke dinsdag in het kamp verschenen voor de transporten naar Auschwitz stemde ons optimistisch.

Dit is een getuigenis uit eerste hand uit het voorjaar van 1944. De transporten vonden toen al zo’n twee jaar lang wekelijks plaats. Als personenwagons ‘normaal’ zouden zijn geweest, dan zou Renata Laqueur een dergelijke aantekening niet gemaakt hebben. Ze deed zeer waarheidsgetrouw verslag van de dingen die ze meemaakte.

Overigens zijn er meer geschriften die iets anders beweren dan dat wat Mulder schrijft. Dagboeken die hij ongetwijfeld kent.
Philip Mechanicus, journalist en vanaf 7 november 1942 gedetineerd in Westerbork, hield een nauwkeurig dagboek bij van alle gebeurtenissen in het kamp. Het is uitgegeven als In depot, dagboek uit Westerbork. De wekelijkse komst van wat hij ‘de slang’ noemde, de trein die met ‘volle pens weer vertrok’, was regelmatig onderwerp van zijn schrijven. Zo schrijft hij op pagina 263 van zijn boek:

Maandag 31 januari (1944): Zenuwachtige drukte in het kamp: pakken voor Zelle (=Celle, S.G.) De Duitse autoriteiten stellen weer een trein voor nette mensen ter beschikking. …

Met ander woorden: normaliter rijdt er een ander soort trein het kamp binnen, eentje voor ‘zogenaamd niet nette mensen’, beestenwagons dus.
Omdat gewild of ongewild door Mulder met zijn onterechte nieuwtje de indruk kan worden gewekt dat het wel meeviel in Westerbork, dat het zo slecht nog niet was, eindig ik met nog een fragment van Mechanicus, over een ziekentransport. (pag. 276, woensdag 9 februari, 1944)

Het transport van de zieken van de ziekenbarakken naar de trein gisteren tart elke beschrijving. Om twee uur in de nacht zijn de verplegers reeds begonnen met het aankleden van de voor transport aangewezen od-ers, die met paard en open wagen voorreden, hebben de zieken op bedden naast en op elkaar op de wagen geschoven, zoals men lijkkisten in een lijkwagen schuift. Terwijl natte sneeuw uit de donkere hemel droop en alles met een klam, klef wit waas bedekte, in het donker van de wintermorgen. Zo zijn ze ook naar de beestenwagen gereden, hobbelend en hotsend, waar zij ook onder de blote hemel stonden, wachtend op hun inlading, zoals men lijken schuift in een lijkwagen. Kinderen met roodvonk en difterie zijn huilend naar de slang gedragen. Ouderloze kinderen uit het weeshuis.

Philip Mechanicus vertrok een maand later met de slang naar Bergen-Belsen en werd op 9 oktober van hetzelfde jaar met een straftransport naar Auschwitz-Birkenau gestuurd. Daar is hij drie dagen na aankomst doodgeschoten.
De rechtstreekse getuigenissen van de mensen die aan den lijve hebben meegemaakt wat er in de kampen gebeurd is, dat wat er ter plekke beschreven is, zou niet in twijfel moeten worden getrokken. Mulder brengt daarmee deze getuigenissen in diskrediet en dat neem ik hem kwalijk. Er waren sommige transporten met personenwagons. Maar volgens de mensen die opgesloten zaten in Westerbork waren dat uitzonderingen en waren beestenwagens de regel. Overigens ben ik het met Marcel Levie eens, die in zijn column van het Parool van zaterdag 23 juli zegt dat het niet uitmaakt of je in een overvolle personenwagon of in een beestenwagon naar de gaskamers of een kamp als Bergen-Belsen werd gereden. Het verschrikkelijke was dat ze reden. En dat de mensen die daarin zaten onvrijwillig gedeporteerd werden. Dat is het enige dat telt.

 

Goed kijken

16 januari 2022 Reageren

Ik zit in mijn huisje in Noord-Groningen aan mijn bureau en kijk uit op kilometers kleiland. In de verte slingert de maar, omzoomd door riet en het rietland, daar is de plas, rustplaats voor vogels. Ik kijk op van mijn beeldscherm, zoekend naar een woord en starend naar de grauwe lucht, schrijven is veel staren.
Ik zie een lichte beweging op de grijze kleihopen. Eerst denk ik dat ik me vergis, maar als ik scherper kijk, zie ik eerst een, dan nog een, en dan een steeds grotere groep vogels die is neergestreken op de akker.
Het grote plezier van goed kijken, en een gevaar voor het vorderen van je roman, is dat je steeds meer gaat zien. Waar eerst alleen maar klei was, zie ik nu een wirwar van blauwgrijze kopjes, bruingrijze ruggen en donkere staarten. Ik ontdek knalrode flanken en oranjegele borstveren, daarboven een veren patroon van lichte en donkere strepen. Bruingele kopjes met markante wenkbrauw en mondstreep. Steeds meer wordt er zichtbaar. Eerst herken ik de koperwieken, daarna zie ik er ook kramsvogels tussen. Het is een wirwar van subtiele kunstwerkjes op pootjes, driftig aan het pikken in de grijze hompen. Het zijn niet meer dan een soort lijsters, maar god wat zijn ze mooi.
Dat zoiets in zulke groten getale zomaar rondvliegt door de grauwe winterlucht. Daar wordt een mens, neergedrukt door het verraad van Groningen, door pandemie, onverschilligheid over het lot van kunstenaars, en het gebrek aan mogelijkheid om theater, bioscoop en museum te bezoeken, weer wat lichter van. Zelfs op deze grijze dag valt er iets te genieten.
En opeens, waarschijnlijk vanwege een door mij vanaf mijn bureaustoel onopgemerkt gevaar, een kraai of een buizerd wellicht, fladderen ze allemaal tegelijkertijd omhoog. De lucht vult zich met wit gestreepte ondervleugels, een en al beweging in het verder roerloze land.
En weg zijn ze.
Daarom werk ik hier zo graag.
Het uitzicht op de in de winter doodse akker vol vette grauwe klei, boven een eindeloze grijze lucht.
Iedere morgen de zompige tocht door de klei.
En altijd liggen er verrassingen op de loer.
Maar alleen als je heel goed kijkt.
Gelukkig moet ik vaak nadenken als ik schrijf.

 

Een persoonlijke terugblik

31 december 2021 2 Reacties

2021 was het jaar dat eindelijk het Dagboek uit BergenBelsen een nieuwe uitgever vond en Meulenhoff maakte er een schitterende uitgave van. Renata Laqueur zou haar lippenstift de lucht in hebben gegooid van trots.
2021 was het jaar waarin het kleinkind twee jaar werd, een wonder van taal, van humor, van onvoorwaardelijke liefde en enthousiasme. De beste remedie tegen somberheid, cynisme en het verliezen van hoop.
2021 was het jaar waarin ik stevig aan het worstelen was met een nieuw boek. ieder boek is een worsteling. En elke keer lijkt deze laatste worsteling het grootst. Maar het enige wat erop zit is dapper doorgaan.
2021 was het jaar waarin duidelijk werd dat consumentisme, vreten en drinken, essentiëler wordt gevonden dan de toegang tot boeken, tot muziek en dans en theater, alsof de schoonheid en de troost en verbeelding van andere werelden en het bieden van perspectief niet essentiëler zijn dan jezelf in coma mogen zuipen, of je zelf een hartinfarct vreten.
2021 was het jaar waarin zichtbaar werd hoe dom onze regeringen zijn. Demissionair of niet. De weigering om ontwikkelingslanden te helpen de bevolking te vaccineren is de meest kortzichtige keuze die er is. Yuval Noah Harari zei in het interview met Janine Abbring, dat het delen van kennis en het in staat zijn tot grote samenwerkingsverbanden aan de basis staat van het overlevingssucces van de mens. Wanneer alle signalen die er het afgelopen jaar al gegeven zijn en die wijzen op een snelle teloorgang van de comfortabele levenswijze die wij in het westen als normaal zijn gaan ervaren, de razendsnelle vernietiging van soorten, niet doordringen tot de neoliberale oren van hen die het beleid maken, dan zal dit inzicht hen ook wel niet bereiken. Maar hoe treurig is dat.
2021 was het jaar waarin de solidariteit stierf. Als je de moed kunt opbrengen even echt te kijken en tot je te laten doordringen wat er aan de buitengrenzen van ons continent gebeurt, dan kun je alleen maar rouwen over de teloorgang van de humaniteit. Dan rest de schaamte, dat we in een samenleving wonen, waarin pushbacks en mensen en kinderen laten creperen in kampen, jaren en jaren lang, normaal is geworden. Alsof medemenselijkheid niet de eerste opdracht van de mens is. Alsof een goed gereguleerd immigratiebeleid niet tot de mogelijkheden zou behoren als er de wil en de moed voor zou zijn.
2021 was het jaar waarin de man en ik keer op keer ernstig ziek zijn geweest en we voor het eerst in ons leven zijn gaan voelen hoe kwetsbaar een mensenleven is. En dat niet vanzelfsprekend is, dat we gezond zijn en blijven. maar ook dat we ons realiseerden wat een luxe het is, dat we dit gevoel pas ergens in de zestig hebben leren kennen.
2021 was het jaar waarin ik meer dan ooit gevoeld heb wat een geluksvogel ik ben. En dat, ondanks mijn angst voor het groeiende populisme, ondanks de verwijdering van sommige vrienden omdat hun denkwijze over hoe om te gaan met de huidige crisis ons uit elkaar heeft gedreven, ik me vooral dankbaar voel, voor het leven dat ik mag leiden, de mensen met wie ik leef, en alles wat me gegeven is.

Ik wens jullie allemaal de moed om dapper door te trappen, het nieuwe jaar door!

Translator Antoinette Fawcett about her experience of translating SHOCKED EARTH

20 augustus 2021

Saraband Books spoke ‘For Women in Translation Month 2021’, the award-winning translator Antoinette Fawcett about her experience of translating SHOCKED EARTH by Saskia Goldschmidt.
In this wonderful article she gives us an inside view about the questions a translator is confronted with. From replicating the feeling of the novel to individual word choices, you can read about it in this blog.

“It’s nearly three months since Shocked Earth, my translation of Saskia Goldschmidt’s novel Schokland, was published, and I still feel excited and overwhelmed by the reactions I’ve had from a variety of readers, and especially from people I don’t know at all, like Helen Vassallo, on her Translating Women blog. Helen was one of the first people to review the novel and what she said was so affirming that it made me jump with joy. Although it may seem strange to say that I was pleased to read that the novel had moved her to tears, I really was overjoyed that her emotional response mirrored my own. I also wept – and laughed, and spluttered with anger, annoyance and frustration – as I was translating the novel, and not only in the early stages. That is down to Saskia Goldschmidt’s masterly creation of plot and character and her dramatic sense of dialogue, action, and scene-setting.”

Continue reading at the website of Saraband >>

Sifan Hassan concentreert zich

3 augustus 2021

Dennis Boxhoorn schreef in het NRC van 3 augustus over de Olympisch kampioene Sifan Hassan, die de wereld verraste door zich na haar val alsnog voor de finale van de 1.500 meter te plaatsen en die besloot niet aan twee maar aan drie wedstrijden deel te nemen. Dat betekende dat de atlete afgelopen maandag twee keer in actie moest komen: eerst op de 1.500 meter en ’s avonds voor de finale van de 5.000 meter. Volgens de journalist is het bijna gekkenwerk, maar vindt Hassan dat juist mooi.
Vervolgens schrijft Boxhoorn: Chagrijnig kijkt ze, aan de start van de serie van 1.500 meter. Misschien is gefocust beter. 

Lees verder

SHOCKED EARTH – Review by Saraband Books

3 juni 2021

I’m going to go out on a limb straight away, and declare this one of my favourite books of 2021: it was one of those rare books that I kept thinking about while I wasn’t reading it, and couldn’t wait to get back to when I had some reading time. It’s an absolute cracker, and I’m excited to tell you why.

Shocked Earth - book coverShocked Earth is the story of a farming family in Groningen province. We meet three generations of the Koridon family: Zwier, the grandfather, a quiet and undemonstrative man who nonetheless is capable of deep affection; Trijn, his daughter, who never wanted to work on the family farm but after an ill-fated bid for freedom returned and never left; Femke, Trijn’s daughter, who wants to move into organic dairy farming but meets intransigence from her mother. After some background about Trijn’s childhood, her disastrous bid for independence via an ultimately abusive relationship with Femke’s father and her subsequent return to the family farm, the main focus is on Femke in more or less the present day. Femke wants to turn the farm into an enterprise that will “work with nature rather than against it”, while Trijn is adamant that this would be a sure path to financial ruin, and Zwier is reluctant to abandon the traditional methods that have shaped his life’s work. Femke is introverted and reserved, but when she meets Danielle, an “offcomer” who shows her what desire is, it is “as if a small animal had broken free inside her.” Needless to say, Trijn is about as enthusiastic about Femke’s romantic choice as she is about her plans for the farm, and the two women skirt around each other with shards of resentment and unarticulated reproaches constantly driving between them.Lees verder

Interview Trouw

1 mei 2021 Reageren

Saskia Goldschmidt geeft kampdagboek van de ex-vrouw van haar vader opnieuw uit: ‘Haar hardheid heeft hem gered’

Door Robin Goudsmit, 2 mei 2021

Interview Trouw Saskia Goldschmidt - 1 mei 2021

De vader van schrijver Saskia Goldschmidt (66) overleefde concentratiekamp Bergen-Belsen door de moed van zijn eerste vrouw Renata. Nu geeft Goldschmidt haar kampdagboek opnieuw uit. “Zonder haar had hij het niet gered.”

Heel soms durft schrijver Saskia Goldschmidt het als kind aan om haar vader te vragen naar zijn gevangenschap in concentratiekamp Bergen-Belsen. Maar op iedere vraag antwoordt vader Paul hetzelfde. “Kijk maar in het dagboek van Renata, daar staat alles in.”Lees verder

Boektrailer Dagboek uit Bergen-Belsen

30 april 2021 1 Reactie

Interview in Vriendin

23 april 2021 Reageren

Mijn vader wilde mij niet belasten met zijn oorlogstrauma

April 2021
Tekst: Emma Mae Wester
Foto’s: Yasmijn Tan

Saska (66) en haar vader hadden nooit een echt gesprek over zijn tijd in een concentratiekamp. Dat hij getraumatiseerd was, had onbedoeld ook effect op zijn dochter. “Ik kon nooit goed praten over de dingen die me bezighielden. Alles voelde als aanstellerij, vergeleken bij Bergen-Belden.”

Lees het volledige interview met Saskia in Vriendin als PDF (bestand opent in nieuw venster)

Lunchinterview NRC

13 april 2021 Reageren

Saskia Goldschmidt (66) brengt opnieuw het dagboek uit van Renata Laqueur. Dankzij haar overleefde Goldschmidts vader Bergen-Belsen.
Door: Rinskje Koelewijn – 7 april 2021

‘We zijn getuige van een vernietiging in slow motion’

Op tafel staan druiven en twee taartjes klaar, plus een stapel oorlogsboeken en een doos vol foto’s. Saskia Goldschmidt (66) vist er een zwart-wit portretje uit van een knappe, jonge man. Paul Goldschmidt. „Mijn vader.” De foto is gemaakt in september 1945. Vijf maanden daarvoor zat hij in Bergen-Belsen. Uitgehongerd, afgebeuld en eigenlijk al zo goed als dood, overleefde hij daarna nog een treintocht van zestien dagen dwars door Duitsland, tot de Russen de 45 wagons met 2.500 gevangenen bevrijdden. Ze bekijkt de foto nog eens goed. Zijn heldere blik, volle wangen, vage glimlach. Aan zijn gezicht valt niet af te lezen dat hij net terug is uit de hel. Dat was de redding én de tragiek van terugkeerders uit de concentratiekampen, zegt ze. „Aan de buitenkant zag niemand hoe stuk ze vanbinnen waren.”

Lees verder

  • 1
  • 2
  • Volgende

Twitter Twitter

  • Saskia GoldschmidtRT @politiekinneder: Dit draadje 🧵is voor iedereen die vindt dat de Groninger gaskraan weer helemaal open moet. Groningen heeft nu 60 ja… https://t.co/02IjQAG2W0, Aug 8
  • Saskia GoldschmidtRT @MaesenPaul: Zo zit het! NRC vandaag. https://t.co/3wWLfgmCP2, Aug 8
  • Saskia GoldschmidtRT @ashtpmny: The world is ending yall https://t.co/sO7f1BoWoT, Aug 3
  • Saskia GoldschmidtRT @Mykejv1137: News from 110 years ago https://t.co/9QqSkgecpV, Aug 2
  • Saskia GoldschmidtRT @SarabandBooks: Today is the beginning of Women in Translation Month! Read our blog post from last year written by Antoinette Fawc… https://t.co/NNc5GEm7T3, Aug 1
Volg mij op Twitter

Translated

Die Vintage Queen La Fabrique des Hormones, Gallimard Die Hormoonfabriek, Protea Boekhuis The Hormone Factory, The Other Press Die Glücksfabrik, DTV Shocked Earth

LEZINGEN

Saskia is aangesloten bij SSS (voor lezingen in boekwinkels en bibliotheken). Belangstelling?
Kijk even bij Contact

Zoeken

Tags

aardbevingen aardbevingsroman Amsterdam boekenbal Dagboek uit Bergen-Belsen Dagboek van een landschap De Hormoonfabriek De hormoonfabriek De Voddenkoningin Die Glücksfabrik filmrechten Film Talents gasbevingen gastschrijverschap gaswinning groningen herdenken Hogeland Jacques Audiard jaren zestig Jodenvervolging La Fabrique d'hormones Laura Dols liefdadigheid natuur Nooit meer slapen Oldenburg Open Book Festival recensie Renata Laqueur Sam Tjioe Schokland South-Africa stoppen met drinken The Hormone Factory Toon Agterberg tweedehands kleding Tweede Wereldoorlog uitgeverij Cossee Verplicht Gelukkig verslaving vintage vogels zestigerjaren Zuid-Afrika

Copyright © 2022 · Colofon