Alsof een vrachtauto tegen de gevel op knalde, zo dreunde het huisje waarin ik op het Hogeland van Groningen aan een roman werk. Het was de eerste keer dat ik een aardbeving hoorde en voelde sinds ik anderhalf jaar geleden hier neerstreek. Een gebied vol spectaculaire wolkenlucht, een zompige bodem van klei, dorpjes met bakstenen huisjes, monumentale boerderijen op geïsoleerde wierden, en her en der een pompstation waar gas uit de bodem wordt gehaald.
Het is dankzij de gasvelden dat ons land zo welvarend is geworden. Er waren indertijd, in 1963 wel een paar mensen die waarschuwden dat je niet ongestraft de bodem leeg kon halen, maar zij werden honend weggezet als dorpsgekken, als vijanden van de vooruitgang.
Het is misschien wel door de exorbitante welvaart in dit land, dat we, naar mate we rijker werden, ons gevoel voor empathie verloren.
Zodat het dus mogelijk is dat een groot deel van de Groningse bevolking al vijf jaar lijdt aan stress, schade, onachtzaamheid en ontkenning van de stille ramp die zich hier afspeelt. Al vijf jaar lang wordt men aan het lijntje gehouden, wordt er getraineerd met onderzoek doen naar schade, wordt er te weinig vergoeding aangeboden, zodat men gedwongen is om contra-expertise te laten doen, die dan weer door de dure Nam-advocaten wordt bestreden, al vijf jaar lang worden er steeds weer nieuwe commissies opgetuigd, een ondoorzichtig woud aan protocollen en reglementen bedacht, alles zo ondoorzichtig mogelijk zodat er ondertussen doorgepompt kan worden.
Het is een bewuste politiek van traineren, terwijl huizen verkruimelen, mensen murw worden, zodat elke vorm van strijdvaardigheid in wanhoop verzuipt. Leveringszekerheid gaat voor levensgeluk en voor medemenselijkheid.
Het wordt hoogtijd dat wij als land het begrip solidariteit en empathie nieuw leven inblazen. We hebben tenslotte allemaal geprofiteerd van het Gronings gas.
Een bekend fenomeen van verslaving is ontkenning. De NAM, Shell, Exxon, Economische Zaken en de Nederlandse Staat lijden aan een ernstige vorm van verslaving. Wij, als bevolking, zouden alles op alles moeten zetten om deze blinde boys tot onthouding te dwingen. Ik herinner me de reusachtige demonstratie waarmee 550.000 demonstranten in 1983 de regering Lubbers duidelijk maakten dat wij, het Nederlandse volk, geen kruisraketten op ons grondgebied wilden hebben. Een dergelijk gigantisch protest, gedragen door mensen uit heel Nederland, moet toch weer mogelijk zijn. Ik stel drie eisen voor: Groningers moeten rechtvaardig, ruimhartig en snel gecompenseerd, Nederland moet zo snel mogelijk afkicken van haar gasverslaving en laten we deze stille ramp gebruiken om direct de omslag te maken naar een duurzame energietransitie. En als we dan toch bezig zijn: zullen we dan ook de connectie tussen economie en ecologie herstellen? Dan wordt Nederland misschien toch nog het fantastische land dat onze premier ons al zolang voorspiegelt.
Laat de knal van Zeerijp het land wakkerschudden!
Reageren