Dit boek gaat over ons….

Dit boek gaat over ons. Het gaat over alle mensen die leven in dit verafgelegen, fraaie deel van Nederland.
De eerste woorden van het voorwoord in een speciale druk van Schokland, tweeduizend exemplaren, besteld en aangeboden door Jannie Nijlunsing, bestuursvoorzitter van De Hoven, een zorginstelling in het noorden van Nederland. De druk is bestemd voor alle medewerkers en vrijwilligers, voor stakeholders en betrokken ministeries.

De Hoven, zo vertelde een medewerkster me, ziet het niet alleen als haar taak om de mensen die aan haar zijn toevertrouwd lichamelijk hulp en fysieke verzorging te bieden. Ook het geestelijk welzijn van cliënten, werknemers en vrijwilligers zijn van belang. De Hoven staat voor een ingewikkelde taak, werkend in een gebied, waarin steeds meer mensen lijden onder de nog altijd heftige gevolgen van de gasbevingsschade en de bestuurlijke chaos die door de bevingen veroorzaakt is. Een chaos die cliënten, werknemers, vrijwilligers en bestuurders verbindt.
Ik vind het, en niet alleen omdat het mijn boek betreft, een bijzonder en hoopvol gebaar dat een bestuursvoorzitter juist een Boek heeft uitgekozen, om de mensen een hart onder de riem te steken. En ik ben er fier op, dat ik, geboren en getogen Amsterdammer, dankzij intensief onderzoek en een verblijf op het Hogeland, met mijn roman veel Groningers heb weten te raken. Dat is een mooi resultaat.

Bovendien is het tegenwicht tegen een sentiment dat ik de rest van Nederland ben tegengekomen. ‘We zijn bevingsmoe.’ ‘Niet weer dat Groninger gezeur..’  ‘Het is nu toch opgelost, want de gaskraan gaat dicht..’ Veel geslaakte verzuchtingen.
Ik hoorde de afgelopen maanden van sommige boekhandelaren, lokale kranten, talkshows, veel te vaak uitspraken als: ‘een dergelijk maatschappelijk onderwerp leeft in onze klantenkring niet.’ Of:  ‘Groningen is voor dit deel van het land een ver van mijn bedshow.’ Of: ‘we hebben er al eens aandacht aan besteed. Dat doen we niet nog eens.’
Kennelijk wil een groot deel van Nederland zich nog altijd niet realiseren, dat het Groninger verhaal heel dichtbij is. Een verhaal dat een rechtstreekse relatie heeft met iedere huiskamer, elk gasfornuis, geiser, groentekas en fabriekshal. Dat is niet gek. Je kunt niet al het leed van de wereld op je schouders meetorsen. Maar toch….

Er zijn veel lezers uit alle delen van Nederland, die het boek lezen en daarna zeggen: ‘ik heb me nooit gerealiseerd wat er aan de hand is, daar in het noorden. Maar nu snap ik het, nu voel ik het, hoe het voor de Groningers is.’
Daarmee is de ellende nog lang niet opgelost. Maar het kweken van een beetje begrip is een begin. Annemarie Heite zei bij de boekpresentatie van Schokland dat literatuur misschien nodig is om het menselijke verhaal te vertellen en daarmee een brug te slaan naar de technocratische instelling van bestuurders en politici.

Een zorginstelling die in deze grijze decembermaand Schokland cadeau geeft, slaat die brug naar bewoners, werknemers, vrijwilligers, naar stakeholders, politici en bestuurders. Met de hoop dat de kloof die er ligt tussen in systemen denkende politici en talloze menselijke rampen die zich op het Groningerland afspelen, overbrugd kan worden. Als een boek zoiets vermag…