Recent werd aan jongeren op straat gevraagd wat de woorden ‘holocaust’ en ‘Auschwitz’ ze zeiden – ze hadden geen idee. Om dit toenemende niet-weten tachtig jaar na de bevrijding te kapittelen, werd in 2016 de organisatie Na de oorlog opgericht. Zij regelen gastsprekers voor scholen overal in het land met inmiddels een bestand van ruim zestig sprekers, alle nakomelingen van overlevenden.
Zij brengen de verhalen van hun ouders of grootouders tot leven met behulp van foto’s, filmclips, documenten of muziek. In de praktijk blijkt dat heel goed te werken, ook door het nagesprek met de klas. Dan komen ook eigen ervaringen van leerlingen aan bod met uitsluiting, discriminatie, racisme of antisemitisme.
Het grote geheim
Een van deze gastsprekers is Saskia Goldschmidt, dochter van Paul Goldschmidt, een toentertijd befaamde logopedist gespecialiseerd in het leggen van contacten met kinderen die niet kunnen praten. Goldschmidt debuteerde in 2011 met Verplicht gelukkig; portret van een familie, over de impact die het oorlogstrauma van haar Joodse vader had op zijn naoorlogse gezin. In Na de Oorlog schrijft zij haar eigen verhaal: Een kind van wie je houdt laat je niet geboren worden.
Een overeenkomst in de tien verhalen is dat er grotendeels werd gezwegen over de oorlogservaringen. De kinderen spreken vaak over ‘een zware wolk’ die over het gezin hing, of over een Geheim dat zo erg was dat er niet over gepraat mocht worden.
Lees de hele recensie die Eva van Sonderen schreef over Na de oorlog voor De Vrijdagavond
