Dodenherdenking. Bij ons thuis stonden we altijd stil, voor het raam, mijn vader met zijn droeve ogen die in de verte staarden, mijn moeder met haar lippen op elkaar, en wij, mijn broers, zusje en ik, geen raad wetend met de zwaarte. Het besef dat we ons de hel van Bergen Belsen waaruit mijn vader was teruggekeerd voor de geest zouden moeten halen, of ons een beeld moesten vormen van ‘zij die niet terug gekeerd waren’, mijn grootvader, mijn oom, mijn achterneef en mijn oud-tantes, mensen over wie we ons geen voorstelling konden maken want spreken over hen deden we niet, ging altijd gepaard met een gevoel van groot onvermogen. Ons herdenken bestond uit zes porties eenzaamheid. Twee minuten losgezongen in de tijd. Daarna zo snel mogelijk weer door met het leven, dat al ingewikkeld genoeg was.Lees verder
Arnold Peeper, twee maanden oud.
Arnold Peeper, twee maanden oud. Hij werd op 12 mei 1943 geboren en op 23 juli 1943 in Sobibor vermoord. Arnold Peeper is de jongste op de lijst van 150 namen die op mijn lijst staan. Een van de 102.000 namen, die in zes dagen en vijf nachten door achthonderd vrijwilligers worden gelezen in het kamp Westerbork. De namen van alle vrouwen, mannen en kinderen, Joden, Roma en Sinti, die in de jaren 1940-1945 vanuit Nederland werden weggevoerd en vermoord. Dit vocaal monument gaat door tot maandagmiddag 27 januari, de datum waarop vijfenzeventig jaar geleden Auschwitz bevrijd werd. Zes dagen en vijf nachten, nonstop voorlezen. Zoveel tijd is er nodig om de grootste massamoord ooit, terug te brengen tot 102.000 moorden, waar 102.000 namen bijhoren en 102.000 leeftijden. De lifestream maakt de reusachtige en niet te bevatten omvang een heel klein beetje tastbaar. 102.000 moorden op vaders, moeders, kinderen, baby’s. Gesloopte levens van 102.000 diamantslijpers, muzikanten, schoonmaaksters, visboeren, doktoren, grappenmaaksters, zeiksnorren, aanhankelijken, verliefden, hoopvollen, dromers, realisten, filosofen, rekenwonders, linkerhanden, grote monden, kleine hartjes, schoonheden, lelijkers, grijsharigen, krullenkoppen, haakneuzen, wipneuzen, flaporen, blozende wangen, tintelende vingers, zuigelingen, dreumesen, kreupelen, hardlopers, hoogspringers, dieven, weldoeners, koffiehandelaren, theedrinkers, toneelspelers, aanstellers, mecenassen, gierigaards, goudsmeden, timmerlieden, boekhouders, wiskundigen, gokkers, lafbekken en helden. 102.000 levens.
De Shoa was bij ons thuis nooit ver weg. Lees verder
