80 jaar na de bevrijding: Saskia Goldschmidt laat in persoonlijke bundel zien hoe de oorlog blijft doorwerken in volgende generaties

Kinderen en kleinkinderen doorbreken het stilzwijgen

Nu herdenken steeds vaker neerkomt op het navertellen van geschiedenis, omdat direct betrokkenen zijn overleden, laat deze bundel zien hoe levend en pijnlijk dichtbij die geschiedenis nog is. In Na de oorlog vertellen kinderen en kleinkinderen van overlevenden hoe de oorlog niet ophield in 1945, maar zich verstopte in zwijgende ouders, in onuitgesproken angsten, in een opvoeding waarin verlies altijd op de achtergrond aanwezig was.
. . .

Lees verder

Na 1945. “De laatste knal komt van het boek van Saskia Goldschmidt: tien verhalen van kinderen van overlevenden van de Tweede wereldoorlog.“
[klik op de afbeelding om deze te vergroten]

‘Na de oorlog’ laat indringend zien hoe ouders hun trauma’s op kinderen overdragen

Elias van der Plicht – 10 april 2025
Saskia Goldschmidt werd op school gepest. Uit schaamte verborg ze voor haar ouders dat ze zo vaak de pispaal was. Totdat ze op een avond eindelijk vertelde dat ze werd getreiterd en geschopt, waarna haar vader verzuchtte: ‘Ach, als je hebt moeten wachtlopen

Na de oorlog heet het boek waarin Goldschmidt deze gebeurtenis oprakelt. De ondertitel luidt: Hoe kinderen van overlevenden de Tweede Wereldoorlog met zich meedragen. Het is een roerende bundel, bestaande uit tien levensgeschiedenissen van tweede- en derdegeneratie-oorlogsslachtoffers.

Kampblik

Een van de verhalen is dat van de auteur zelf. Toen ze als kind beschreef hoe klasgenootjes haar vernederden, zette haar vader zijn ‘kampblik’ op. Met droeve ogen staarde hij in het niets. ‘Als hij zo keek was hij weer daar, achter het prikkeldraad.’

Lees verder

Door: Rosan Hollak
In een boek met interviews met kinderen van oorlogsslachtoffers laat Saskia Goldschmidt zien dat het verwoorden van het onuitgesprokene bevrijdend werkt, met name voor de vertellers zelf.
Bij Stanley Winnik stond vroeger hoog in de boekenkast een stenen beeldje van een lief kinderkopje. Waarom dat daar stond? Hij had geen idee. Maar van jongs af aan wist hij dat zijn ouders een grote last met zich meedroegen. Een verdriet dat te groot was om over te praten. Als hij er af en toe iets over vroeg, gaf zijn vader een standaard antwoord: ‘Ik zeg maar zo, ik zeg maar niks.’

Pas veel later kwam Winnik, voormalig bankier en vrijwilliger in het Nationaal Holocaustmuseum, erachter waar dat stenen beeldje voor stond. Het was Ina, zijn halfzusje die, vijftien maanden jong, tijdens de Tweede Wereldoorlog samen met haar moeder Sophia in Auschwitz-Birkenau werd vermoord.
Het verhaal van Winnik is een van de tien verhalen uit de bundel Na de oorlog waarin kinderen en kleinkinderen van Nederlanders, die tijdens de Tweede Wereldoorlog in het verzet zaten of de Holocaust meemaakten, vertellen over hun jeugd en de invloed van de oorlog op hun leven. Afgezien van haar eigen verhaal tekende schrijver Saskia Goldschmidt negen persoonlijke verhalen op van gastsprekers van de gelijknamige organisatie Na de oorlog.Lees verder

In 2025 is het tachtig jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog formeel werd beëindigd. Voor de overlevenden van de oorlogsgruwelen duurde de oorlog in werkelijkheid veel langer. In Na de oorlog (Meulenhoff) wordt getoond welke impact dat had op hun kinderen. Saskia Goldschmidt interviewde negen leden van de tweede en derde generatie over hoe zij de oorlog met zich blijven meedragen. De een probeerde het ideale kind te zijn in een poging het leed van de ouders te verzachten, de ander leverde juist intens verzet om zo een eigen identiteit te vormen. Overkoepelend gegeven is het zwijgen van de eerste generatie over oorlogservaringen. In deze indrukwekkende getuigenissen wordt dat zwijgen terecht doorbroken.
Thomas van den Bergh