Bijna vijfentwintig procent van de Nederlanders die na 1980 geboren zijn, denkt dat het aantal van zes miljoen vermoorde Joden tijdens de Holocaust zwaar overdreven is. Een kleiner deel gelooft dat de hele Holocaust ‘een mythe’ is. In de ontkenning van een genocide zit de aanzet van de volgende verborgen. Wie niet wil zien wat voor verschrikkelijks er in het verleden gebeurd is, zal blind blijven voor de kiemen waaruit de volgende massale moordpartij kan groeien. Dat is de reden dat ik als gastspreker bij Na de oorlog, Landelijk centrum voor naoorlogse gastsprekers, het verhaal van mijn vader, die Bergen-Belsen overleefde en van mijn grootvader, mijn oom, oud-tantes en oud-neef, die vermoord werden in Bergen-Belsen, Auschwitz en Sobibor, vertel in klassen op scholen in en rond Amsterdam en Groningen. Ik ben een van de veertig gastsprekers die zo proberen de onwetenheid te bestrijden.Lees verder
De kinderen praten niet meer.
De kinderen praten niet meer.
Is de kop boven een artikel van Artsen zonder Grenzen, waarin de omstandigheden in kamp Moria beschreven worden.
De kinderen praten niet meer. ‘Om blijvende psychologische schade te voorkomen, moeten deze kinderen onmiddellijk uit het Moria-kamp, van Lesbos af, worden weggehaald.’
De kinderen praten niet meer. Zullen we dit zinnetje nu eens voor de verandering wel tot ons door laten dringen?
Kinderen zijn altijd op zoek naar manieren om te communiceren, om in contact te komen met de wereld om hen heen. Kinderen zijn van nature onderzoekers, die willen kennis maken, willen weten, willen leren. Dat zit hen in het bloed. Maar de kinderen van kamp Moria zijn gestopt met praten. Het gaat niet om kinderen met een spraakstoornis. Het gaat om ooit gezonde kinderen, die zijn opgehouden met spreken.
Misschien willen de kinderen geen woorden meer geven aan de nachtmerries, de angsten, de trauma’s die elke dag alleen maar groeien. Misschien is voor hen elk woord een directe verwijzing naar gruwelijkheden uit het verleden en het heden. Misschien zijn de woorden verzopen in hun verdriet. Of in hun woede. Misschien is de verwarring in hen zo groot, dat er geen woorden voor bestaan.
Misschien zwijgen de kinderen, omdat ze daarmee hetzelfde doen als wij, de inwoners van Europa. De kinderen die gevlucht zijn voor oorlog en geweld, die na angstige overtocht over de Middellandse zee, gedumpt zijn in een van de overvolle kampen, hebben moeten ervaren dat wij, burgers van het rijke continent, zwijgen over de erbarmelijke omstandigheden waarin zij nu al jaren moeten verkeren. We zwijgen terwijl ze verpieteren, lijdend in hun lekkende tenten tussen de smerigheid, en gevaar lopen op blijvende psychische schade.
Rebecca Solnit schreef een indrukwekkend essay:Lees verder
